فرشید ایلاتی کارشناس بازار مسکن اظهار کرد: بنگاهداری بانکها تنها به حوزه مسکن ختم نمیشود، زیرا بانکها در زمینه تجارت و بازرگانی نیز بنگاهداری میکنند. البته طبق آخرین آمار به نظر میرسد ارزش داراییهای ملکی بانکها بیشتر از ۵۰۰ همت باشد.
وی با اشاره به اینکه طبق قانون بانکها باید داراییهای ملکی خود را به فروش برسانند، افزود: در زمینه فروش ملک و املاک، برخی بانکها ادعا کردند که این اموال مورد نیاز بانک است و برخی دیگر از بانکها نیز ادعاهایی از جمله اینکه «مشتری در مزایده برای اموال پیدا نشد» عنوان کردند، البته تعدادی هم به مازاد بودن این املاک اشاره داشتند و اعلام کردهاند که این اموال بهصورت کامل تحت مالکیت بانکها قرار ندارد.
ایلاتی تاکید کرد: حضور پررنگ بانکها در بنگاهداری و مخصوصاً در بخش زمین و مسکن در حالی همچنان ادامه دارد که از سالهای قبل بر خروج از بنگاهداری بانکها تأکید زیادی شده است. نکته قابل توجه آنکه بانکها در زمینه اعطای تسهیلات عملکرد قابل قبولی نداشتند، بر همین اساس برای حفظ و ارتقا ترازنامه خود و ارائه پشتوانه به بانک مرکزی مجبور به خرید ملک و املاک هستند.
وی ادامه داد: از سویی دیگر در زمینه فروش و اموال ملکی بانکها ارادهای وجود ندارد؛ به عنوان مثال ارزش یک ملک بانکی سال گذشته ۱۰۰ میلیارد تومان بود، اما در سال جاری بر اساس تجدید ارزیابی ارزش همان ملک ۱۵۰ میلیارد تومان برآورد میشود و به عبارت دیگر ۵۰ میلیارد تومان ارزش یک ملک که تحت تصرف بانک است، افزایش یافته است. همچنین از سوی دیگر بانک اگر تسهیلاتی داده باشد، اما مشکوکالوصول شده، بانک از سود این افزایش ملک برای جبران چالشهای وامی خود استفاده میکند، در نتیجه بانکها تمایلی ندارند تا ملک و املاک خود را از سبد ترازنامه و داراییهایشان حذف کنند.
ایلاتی تصریح کرد: خروج بانکها از بنگاهداری یکی از مطالبات مهم مقام معظم رهبری است که ایشان در ادوار مختلف به آن تأکید کرده است، البته دولتمردان هم بر منطقی بودن این مطالبه اذعان داشته و دارند. گفتنی است که تا کنون این مطالبه محقق نشده است.
لازم به ذکر است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۱۳۷۶ فرمودند؛ «برای ربا دادن بانکها کلاه شرعی درست نکنید»، همچنین ایشان در سال ۱۳۹۷ هم در این زمینه فرمودند که «جلوی بنگاهداری بانکها را بگیرید.»
بنگاهداری بانکها سالها است که مورد انتقاد بخشهای مختلف قرار دارد و عده زیادی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که باید فعالیتهای بانکها از شرکتها و بنگاههای اقتصادی جدا شود، زیرا بانکها باید به بانکداری و تأمین منابع فعالان اقتصادی مشغول باشند نه اینکه مستقیماً به مسئله بنگاههای اقتصادی ورود کنند.